САИД АБДУЛЛОҲИ НУРӢ: «ОШТИНОМА» - 13

Бояд шарҳ дод, ки Муродов Сарабек ба ҷои Давлатов Маҳмадҷон, ки раиси ҳукумати ноҳияи Роҳи Оҳани шаҳри Душанбе таъйин шуда буд, ба ин вазифа мансуб гардид. Ҳамин тариқ бо шумули ду нафар муовинони сарвазир 15 нафар намояндаи ИНОТ дар раъси вазорату кумитаву бонку ширкатҳои давлатӣ тибқи саҳмияи 30 дар сада зимоми роҳбариро ба даст гирифтанд.

Ҳаждаҳ нафар намояндаи дигари ИНОТ бошад дар вазорати корҳои дохилӣ, вазорати корҳои хориҷӣ, вазорати сиҳати омма, вазорати фарҳанг, вазорати алоқа, вазорати дифо, вазорати нақлиёт, вазорати таъминоти иҷтимоӣ, вазорати ҳифзи табиат, кумитаи андоз, кумитаи сангҳои қимматбаҳо, кумитаи ҳифзи сарҳадот, агентии омори давлатӣ, сарраёсати геологоия, кумитаи амволи махсус, кумитаи спорти назди ҳукумат, агентии назорат бар маводи нашъадор ва Прокуратураи генералӣ аз ҷониби ҳукумат ба ҳайси муовинони аввал ва муовинон пазируфта шуданд.

Дар мақомоти ҳукуматҳои маҳаллӣ, асосан дар сатҳи ноҳиявӣ намояндагони Иттиҳоди Нерӯҳои Оппозитсиони Тоҷик ба сохторҳои иҷроияи ҳукуматӣ ворид карда шуданд. Дар ҷараёни татбиқи Созишномаи Умумии Сулҳ намояндагони мухолифин дар шаҳру навоҳии Норак, Истравшан, Қайроқум, Табошар, Ҷаббор Расулов, Панҷ, Қумсангир, Ҷилликӯл, Бешкант, Ғозималик, Ғарм, Ванҷ, Ишкошим, Кофарниҳон, Роҳи Оҳани шаҳри Душанбе, ба ҳайси раисони ҳукумат таъйин карда шуданд.

Бояд гуфт, ки масъалаи иҷроиши саҳмияи сӣ дар сада дар сатҳи олии Ҳукумат қариб, ки ба пуррагӣ ҳалли худро пайдо кард. Сӣ фоизи ҳукумат дар сатҳи болоӣ чӣ аз лиҳози вогузори масъулияти раҳбарии вазорат-хонаҳову кумитаҳо ва ширкатҳои ҷудошуда ва чӣ аз лиҳози вогузории муовинатии онҳо ба ИНОТ дода шуд. Албатта ҳастанд вазоратхонаҳо ва идораҳое, ки дар он ҷо ба намояндагони ИНОТ мансабе ҷудо накардаанд. Чунончи вазорати амният, Суди Олии Тоҷикистон, Суди Олии Иқтисодӣ ва ғайра.

Вале ба истиснои ин ниҳодҳо асосан иҷроиши ислоҳоти ҳукумат дар сатҳи болоӣ таъмин гардид. Аммо мутаассифона, ин чизро нисбати вогузории мансабу масъулиятҳо дар сатҳи ҳокимиятҳои маҳаллӣ гуфта наметавонем. Дар ҷараёни ислоҳоти сохторҳои ҳукуматӣ ҳамагӣ дар 15 шаҳру навоҳии ҷумҳурӣ намояндагони ИНОТ ба ҳайси раисони ҳукумат таъйин гардиданду халос. Тибқи сохтори мавҷудаи ҳукумат дар маҳалҳо ва саҳмияи сӣ дар сада ин рақам мебоист ба 23 мерасид. Гузашта аз он дар ягон мақомоти дигари маҳаллӣ аз ҷумла, аз мақомоти иҷроияи вилоятӣ сар карда то мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ба ягон нафар намояндаи мухолифини собиқ масъулияте, мансабе, вазифае вогузор карда нашуд.

Ҳол он, ки намояндагони ИНОТ тибқи Созишномаи Умумии Сулҳ мебоист дар ҳамаи сатҳҳои ҳокимияти иҷроияи маҳаллӣ аз вилоятӣ шурӯъ карда то қишлоқӣ, дар ҳамаи органҳои қудратии дар маҳалҳо буда, ба ҳайси роҳбар, муовин ва ё ходим пазируфта мешуданд. Вале мутаассифона, ин тавр нашуд. Барои чӣ ман доир ба ин мавзӯъ муфассалтар гуфтам? Зеро аз як тараф ашхоси зиёде аз ҷонибдорони ИНОТ хоҳони масъулият ва вазифа буданд. Нокомии онҳо сабаби ҳар гуна фитна шуданаш мумкин буд. Аз тарафи дигар мақсад аз талаби мансаб ё масъулият ва ба он ноил шудан ин маънои таҳким бахшидан ба эътимоду боварии мардум, ба Сулҳи деринтизорро дошт.

Дидани як намояндаи мухолифини собиқ дар мансабе ё масъулияти давлатие ва ҳатто дар маҳалҳо ҳам эътимоду боварии ҳарду ҷониби сулҳкунандаро ба ояндаи Сулҳ бештар менамуд. Ҷонибдорони мухолифин бо дидани намояндаи  ба мансабрасидаи худ бешубҳа мутмаин мешаванд, ки ҳуқуқу озодиҳо ва манофеи онҳо дар ҳамаи соҳаҳое, ки намояндаашон ифои вазифа мекунад, риоя ва дифоъ хоҳанд шуд. Тарафи дигар ҳам намояндаи мухолифинро ба ҳайси раҳбар дида, мутмаин мешавад, ки сулҳ бебозгашт аст. Зеро шартҳои Созишномаи Сулҳ инак татбиқи худро дар ҳаёт пайдо карда истодаанд. Ин албатта дар рафтору гуфтор, муносибату муомилаи ӯ бо рақибони деринаи худ бетаъсири мусбат нахоҳад буд.

Ман ҳамчун раҳбари ИНОТ дар ҷараёни гузарони-дани тақсимоти мансабҳое, ки аз тариқи саҳмияи сӣ дар сада ба ИНОТ ҷудо шуда буданд ба мушкилоти хеле зиёд мувоҷеҳ шудам. Ин маърака дар навбати аввал зоҳиран як чизи содда ба назар мерасад. Яъне мансабҳо, вазифаҳо вогузор шудаанд,  онро тақсим кардан даркор. Вале дар асл ҳангоме, ки бо ин кор рӯ ба рӯ мешавед ва мебинед, ки довталабон даҳҳо нафаранд ва ҳар кадом барои соҳиб шудан ба он далелу бурҳони худро меорад ва ин «ғавғои мансаб» дар пай метавонад дасисаҳо эҷод кунад, хеле душвор ва хавфнок будани онро эҳсос мекунед.

Ба хусус дар ҳангоме, ки ҳанӯз ҳам ахгари ҷанг тафсон аст ва аз боде метавонад аланга бигирад. Дар ҷараёни тақсимоти мансабҳо бояд ҳизбияти шахс, аз кадом минтақаи Тоҷикистон будани он, ихтисосманди соҳа буданаш ва инчунин дараҷаи хизматаш ба ИНОТ ба назар гирифта мешуд. Кӯшиш мекардам, ки масъаларо тавре ҳал намоям, ки он ба раванди Сулҳ халал эҷод накунад. Чунончӣ дар баъзе ҳолатҳо мансабҳоро на ба онҳое додем, ки дар ҳақиқат сазовори он буданд, яъне мутахассиси соҳибтаҷриба буданд, балки ба онҳое вогузор кардем, ки дар сурати ғайр метавонистанд дар раванди Сулҳ мушкил эҷод кунанд.

Ҳамон вақт ҳамеша дар сари ман андешае пайдо мешуд, ки барои ман, ки мансабҳои тайёрро гирифта ба ҷонибдорони худ тавзеҳ мекунам, ин қадар мушкилоту душвориҳо пеш меояд, ба Раиси Ҷумҳур, ки вазифаҳоро аз ҷонибдорони худ гирифта, ба собиқ мухолифонаш медиҳад, чӣ гуна вазнину душвор бошад? Албатта раванди ба хотири мухолифин пайдо кардани мансабҳо, аниқтараш аз кор гирифтани мансабдорон низ дар худ хатаре ниҳон дошт. Зеро бе омодагии муайяне татбиқи ин раванд низ метавонист нооромиро дар ҷомеа эҷод кунад.

Аз ин рӯ мо бо дарки масъулият ва бо дарназардошти ҳолати Президент, вазъияти ба амаломада дар бисёр мавридҳо дар ин масъала гузаштҳо намудаем. Ё ба ибораи дигар бигӯем, дар дами субҳ талаби чароғ накардем. Зеро хуршеди оламтоб, яъне Сулҳи мо дар сурати истиқрор гирифтанаш ниёзҳои моро қонеъ хоҳад кард. Барои мардум ва кишварамон чизе ҳадя кардем, ки аз он ҳама истифода мекунанд.      

(Идома дорад)

Адреси доимии маводи мазкур: http://www.ruzgor.tj/sulh-oshti-vahdat/2770----lr-13.html