Вақте ҳамлу нақл боҳуштар мешавад: Ӯзбекистон ба сӯи пешрафти технологияҳои рақамӣ ҳаракат мекунад

Дар ҷаҳони муосир рақамисозии соҳаи нақлиёт айшу ишрат нест, балки зарурат аст. Ва дар байни кишварҳои Осиёи Марказӣ Ӯзбекистон дар ин самт як иқдоми бузургеро анҷом додааст, ки аз соли 2024 инҷониб ташаббусҳои технологиро бо боварӣ оғоз мекунад, ки нақлиёти шаҳрро тағйир медиҳанд, AI-ро муттаҳид мекунанд ва хидматро дастрастар ва сабзтар мегардонанд. Ин ҳама дар доираи стратегияи васеи давлатӣ ва дар заминаи ҳамкории фаъоли байналмилалӣ сурат мегирад. Аён аст, ки рушди муҳити шаҳрӣ ва баланд бардоштани ҷолибияти шаҳрҳои Ӯзбекистон кори муҳим барои ҳамсоягони мо мебошад.

Стратегия ва ташаббусҳои рақамӣ: Аз AI ба кортҳои мобилӣ

Таҳти роҳбарии Президент Шавкат Мирзиёев, Ӯзбекистон ба татбиқи "Стратегияи рушди технологияҳои зикршудаи зеҳни сунъӣ то соли 2030 оғоз кард." Рақамикунонӣ ба рӯзномаи инфрасохтор ворид карда шуд ва имрӯз лоиҳаҳо ҷорӣ карда мешаванд, ки ба таври оқилона ва қулай бештар кор мекунанд.

Дастоварди муҳим пешбурди корти ATTO системаи пардохти рақамӣ барои нақлиёти ҷамъиятии Тошканд буд.

Масалан, корти ATTO нишон медиҳад, ки чӣ гуна тағйирот тавассути рақамисозӣ ҳаёти ҳаррӯзаи мусофиронро беҳтар мекунад ва барои рушди устувор шароит фароҳам меорад.

Нақлиёт ва экология: автобусҳои барқӣ ва ҳамгироӣ

Рақамисозӣ танҳо бо роҳат будан маҳдуд намешавад - он инчунин ба ҳадафҳои экологӣ мусоидат мекунад. Дар Тошканд, ба нақша гирифта шудааст, ки 2000 автобуси барқиро пешниҳод кунанд ва дар 2024-2025 бахше аз ин нақлиётҳо дар назар дошта шудааст. Ин намунаи он аст, ки чӣ гуна табдили рақамӣ ва технологияи "сабз" ба ҳам меоянд.

Ҳамкории байналмилалӣ ва форумҳои стратегӣ

Ӯзбекистон бо истифода аз иқтидори ИДМ, СҲШ, Иттиҳоди иқтисодии Аврупо ва дигар созмонҳо ғояҳои худро ба майдонҳои байналмилалӣ фаъолона мебарад. Дар Саммити Созмони ҳамкории иқтисодӣ дар соли 2025, Президент Мирзиеев пешниҳод кард, ки агентии Рақамии нақлиетӣ ва гумрукӣ таъсис дода шавад, ки бояд равандҳои логистикиро муттаҳид карда ва роҳи ҳамгироии рақамии гузаргоҳҳои минтақавиро тоза кунад.

Инчунин иштироки Ӯзбекистон дар Саммити IV байналмилалии нақлиётӣ дар Москав дар моҳи августи соли ҷорӣ, ки дар ҷараёни он моделҳои ҳамкории нақлиёт ва саноат, ҷорӣ намудани технологияҳои рақамӣ бо AI ва дигар мавзӯъҳои муҳим баррасӣ шуданд, рӯйдоди муҳим буд. Ӯзбекистон ба таҷрибаи Москав дар муҳити нақлиётӣ таваҷҷӯҳи фаъол дорад, зеро он шаҳри босуръати рушдёбанда дар қаламрави ИДМ мебошад.

Дурнамои рушди соҳаи нақлиёт дар Тоҷикистон

Тоҷикистон низ тамоюлҳои рушди соҳаро назорат мекунад, аммо на ба нақлиёти шаҳрӣ, балки ба рақамикунонии гузаргоҳҳои байналмилалии нақлиётӣ таъкид мекунад.

Едовар мешавем, ки моҳи октябри соли 2024 Президенти мамлакат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Маркази рақамикунонии бахши нақлиётро дар шаҳри Душанбе — лоиҳае, ки ба ҷорӣ намудани мониторинги GPS, маҷмӯаҳои вазни динамикӣ ва логистикаи электронӣ равона шудааст, кушод:

"Татбиқи идоракунии рақамии механизмҳои мошинҳои вазнин аҳамияти муҳим дорад ... Сохтани “долонҳои сабз” ва терминалҳои сарҳадии рақамӣ."

Чунин ташаббусҳо ба рушди тамоми муҳити нақлиёт таъсири мусбат мерасонанд, аммо таҷрибаи Ӯзбекистон намунаи он аст, ки чӣ гуна стратегияи давлатӣ, ҳамгироии технологӣ, ҳаракати "сабз" ва ҳамкории байналмилалӣ ба манфиати рушди шаҳрҳо кор мекунанд. Барои дигар кишварҳо ин роҳ на танҳо намуна, балки харитаи роҳест, ки онро барои мақсадҳои худ мутобиқ кардан мумкин аст.