САРОЯНДАИ "ЯҒНОБА ОБАШ ШИРИН" ДАРГУЗАШТ

Абудулло Султонов, Ҳунарпешаи мардумии Тоҷикистон дар синни 55 солагӣ бар асари бемории саратони мағз даргузашт. Ташйеъи ҷанозаи оқои Султонов дар масҷиди ҷомеъи “Авул” бо издиҳоми бузурги тарафдорони ҳунари ӯ баргузор шуд. Вай дар қабристони Сари Осиёи шаҳри Душанбе ба хок супурда шуд.

Абдулло Султонов дар зарфи беш аз 30 сол дар ҷодаи ҳунар фаъолият карда ва нахуст, дар бахши мусиқии Кумитаи родию ва телевизиюни Тоҷикистон ба унвони муҳаррир ифоъи вазифа карда ва сипас, ба дастаҳои “Шашмақом” ва “Дарё” пайвастааст. Лола Азизова, сарояндаи саршиноси тоҷик ва узви гурӯҳи ҳунарии “Дарё” оқои Султоновро устоди худ медонад ва мегӯяд, ки гомҳои нахустини худро дар ҷодаи ҳунари сарояндагӣ бо мусоъидат ва раҳнамоии ӯ бардоштааст.

Ба гуфтаи вай Абдулло Султонов дар сарояндагӣ сабки вижаи худро дошта ва ба ҳеч сарояндаи номвар тақлид накардааст. Шеърҳои писандидаашро интихоб карда ва худ ба онҳо оҳанг мебастааст. Вай бештар ба ашъори шуарои клоссики форсӣ, бахусус, Анварӣ, Низомӣ, Ҷалолиддини Румӣ ва Ҳилолӣ муроҷиъа карда ва ашъори онҳоро дар ҳайъати гурӯҳи ҳунарии “Шашмақом” сурудааст.

Аз шоъирони муъосир оқои Султонов ба ашъори Лоиқ Шералӣ, Султон Собир, Камол Насрулло, Ҷамолиддин Каримзода ва Назри Яздон оҳанг бастааст. Таронаҳои “Мустаҳзод”, “Дуъои модар” ва “Тоҷикистон”-и ӯ ба Хазинаи суруду оҳангҳои беҳтарини Тоҷикистон ворид шудааст. Аммо Абулло Султонов дар миёни дӯстдорони таронаву ҳунар бештар бо оҳанг ва сурудҳои яғнобӣ, забони қадимии суғдии мардуми Яғноб дар водии Зарафшон маъруф буд.

Ба гуфтаи Сайфиддин Мирзозода, муҳаққиқи забони қадимии яғнобӣ, таронаҳои “Яғонба обаш ширин”, “Яғнобба мурам”, "Яғноби шамолвабо" ва “Духтари яғнобӣ” ба андозае дар миёни сокинони кишвар шӯҳрат ёфта буд, ки бисёриҳо ин сарояндаро зодаи Яғноб мепиндоштанд. Гуфта мешавад, дар авохири даҳаи 1980 дар як маросими арӯсӣ дар рустои Кӯрпаии ноҳияи Рӯдакӣ, ки бештари сокинони онро муҳоҷирони ноҳияи Яғноб ташкил медиҳанд, бархе аз куҳансолони яғнобӣ аз Абдулло Султонов хостори сурудани таронҳои мардумии Яғноб шуданд.

Оқои Мирзозода мегӯяд, ки овози хушу гӯшнавози ин сароянда барои оҳанг бастан ва хондани сурудҳои мардумии Яғноб мувофиқ буд. Зимнан, дараи Яғноб дар минтақаи дурафтодаи кӯҳистони ноҳияи Айнӣ дар водии Зарафшон воқеъ буда ва сокинони 32 рустои он расму русум ва забони суғдиро ҳифз кардаанд. Бад ин тартиб, Абдулло Султонов аз эҳёгарон ва нахустин сарояндагони таронаҳо ба забони яғнобӣ маҳсуб мешавад.

Гуфта мешавад ба оқои Султонов дар интихоби таронаҳои яғнобӣ Саидмуроди Суғдмеҳр, шоъир ва Сайфиддин Мирзозода, муҳаққиқи тоҷик кумак кардаанд. Муродалӣ Нуралиев, овозхони дараи Яғноб ва Муҳаррама Шарифова, Ҳунарпешаи мардумии Тоҷикистон аз шогирдони Абдулло Султонов ва идомадиҳандаи сарояндагӣ ба забон ва сабки яғнобӣ ҳастанд. Абдулло Султонов дар тӯли зиндагиаш танҳо як маротиба аз дараи Яғноб дидан карда ва қарор буд дар тобистони соли ҷорӣ ба ин минтақа сафар карда ва дар онҷо филми видеюӣ таҳия кунад, ки ин амр амалӣ нашуд.

Би-Би-Си

Адреси доимии маводи мазкур: http://www.ruzgor.tj/ijtimo/3103--q--q-.html