Пурсишеву посухе: Аввалин муфассири Қуръон кӣ буд?
Суолоти худро аз тариқи пустаи электронии "Рӯзгор" Этот адрес электронной почты защищен от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. ва ё телефонҳои 907-91-59-34, 934-26-00-43 метавонед ирсол кунед.
То имрӯз Қуръони Каримро шояд садҳо тан тафсир кардаанд ва ҳар кадоми онҳо дар ин илм муваффақияте вобаста ба донишу ҷаҳоншиносии худ доштаанд. Мехостам донам, ки киро аз ин миён метавон муфассири аввалини Қуръон номид?
Шукруллоҳ Маҳмадназар, Душанбе
Ба саволи хонанда муаллифи китоби "Тафсири навини Қуръони Карим, Абдушарифи Боқизода посух медиҳад.
Тафсири ба маънои баён намудани маонӣ ва ҳолатҳои гуногуни оятҳои Қуръон дар чорчӯбаи меъёрҳои шариат ва ба андозаи тавоноии илми инсон мебошад. Ё чуноне Холид ибни Усмон мегӯяд, "Тафсир илмест, ки маонии оятҳо, ҳолатҳои гуногуни онҳо ва ҳамин тавр, маҷмӯаи улумеро, ки ба омӯзиши паҳлӯҳои гуногуни Қуръон сару кор доранд, мавриди омӯзиш қарор медиҳад". Худованд дар ояти 44-уми сураи "Наҳл" дар бораи ин масъулияти он Ҳазрат (с) мефармояд: "Мо зикр (Қуръон)-ро ба сӯи ту фурӯ фиристодем, то барои мардум он чиро, ки барояшон нозил гардидааст, баён созӣ, бошад ки андеша намоянд".
Аз ҳамин пойгоҳи қуръонӣ асоси тафсири оятҳои Қуръон ва баёни маонии он ба вуҷуд омад. Паёмбар (с) худ ба унвони расонандаи ойини илоҳӣ аввалин муфассири Қуръон ба шумор меравад. Ҳаёт ва фаъолияти он Ҳазрат (с) пас аз оғози рисолат тафсири зиндае аз Қуръони карим мебошад. Суннати набавӣ, ки ҳаёт ва фаъолиятҳои даврони рисолати он Ҳазрат (с)-ро фаро мегирад, ба унвони аввалин ва ҷомеътарин тафсир аз Қуръони карим мебошад. Худи он Ҳазрат (с) мефармояд: "Бидонед, ҳамон гуна, ки Қуръон ба ман дода шудааст, чизи дигаре низ ба монанди он (яъне суннат) ҳамроҳи он ба ман дода шудааст" (Сунани Абудовуд).
Зеро Худованд ҳам Қуръонро ба унвони барномаи ҳидоят, тарҳи бинои зиндагӣ ва фарогири усули куллии тамоми чиз ва ҳам Паёмбар (с)-ро ба ҳайси намоянда (расонанда), бунёдгузор ва татбиқкунандаи он барнома ва усули куллӣ фиристодааст ва татбиқи муфассали ҷузъиёти он тарҳро ба василаи вай таъйин ва коркард намудааст.
Аз ҷониби дигар, баъзе оятҳои Қуръони карим оятҳои дигари онро тафсир менамоянд. Яъне агар ояте дар ҷое ба таври муҷмал ва мухтасар омада бошад, дар оятҳои дигар тафсилоти бештаре аз он зикр гардидааст, ки ояти нахустро тафсир менамояд. Ба ин равиш тафсир намудани баъзе оятҳои Қуръон бо оятҳои дигарро худи Паёмбар (с) иршод намудаанд. Бар ҳамин асос пойгоҳи нахустин ва асоси тафсири Қуръон дар замони ҳаёти Расули Худо (с) ва ҳамзамон бо нузули Қуръон ба вуҷуд омада буд ва онро марҳалаи нахустини пайдоиши тафсир мегӯянд. Дар ин марҳала тафсири маонии оятҳои Қуръон аз ду сарчашмаи асосӣ - Қуръони карим ва суннати Расули Худо (с) нашъат мегирифт.
Ояти 89-уми сураи Наҳл: "Китоб (Қуръон)-ро барои табйини (тавзеҳи) тамоми чиз бар ту нозил намудаем", дар назди баъзе донишмандон зимнан ҳамин маъноро мефаҳмонад, ки Қуръон худро тафсир менамояд. Пас Қуръон аввалин ва муҳимтарин пойгоҳи тафсирии худ мебошад. Ояти 44-уми сураи Наҳл: "Мо Қуръонро барои он ба сӯи ту нозил намудаем, ки барои мардум он чиро, ки ба сӯяшон нозил гардидааст, баён созӣ", ин воқеиятро бозгӯ менамояд, ки Расули акрам (с) пас аз Худованд нахустин муфассири Қуръон ва суннати он Ҳазрат (с) пас аз худи Қуръон нахустин тафсиркунандаи китоби Худо мебошад.
Пули Бруклин маҳсули эъҷози зан аст?
Дар шумораи гузаштаи "Рӯзгор" дар бораи калонтарин пули олам маълумот гирифтам. Ва ин савол ба ёдам омад: оё дуруст аст, ки яке аз пулҳои хеле ҷолиби Амрикоро зан бунёд кардааст?
Эҳсон Табаров, Ваҳдат
Бале, ин пули Бруклин аст, ки ду шаҳри бузурги Амрико-Манхэттен ва Бруклинро бо ҳам васл мекунад. Аслан бунёди ин пул таърихи хонданиву шуниданӣ дорад. Дар аввал пешниҳод шудааст, ки нақби зериобӣ кананд, вале аз сабаби сермасраф будан онро қабул накарданд. Соли 1869 муҳандиси лоиҳакаш Ҷонн Роблинг, ки таҷрибаи кори пулсозӣ дошт, пешниҳоди бунёди пули овезонро кард ва дар лоиҳа овард, ки ба ҷойи чӯян пӯлоди устуворро истифода баранд. Ва ин лоиҳа хеле ба зудӣ пазируфта шуд ва аллакай 3 январи соли 1810 кори он оғоз ёфт.
Дар ҷараёни бунёди пул муаллифи лоиҳа Ҷонн Роблинг бар асари ҳодисаи нохӯш аз олам даргузашт ва корро писараш Вашингтон Роблинг идома дод. Аммо ӯ низ бар асари ҷароҳат бардоштан дар сохтмон фавтид ва лозим омад ҳамсараш Эмили Роблинг онро ба анҷом расонад. Ба сурати умум бунёди пули овезони Бруклин 13 сол тӯл кашид ва 24-уми майи соли 1883 ба охир расид. Дар ИМА онро маҳсули кори оилаи Роблингҳо меноманд.
Пули Бруклин 486,3 метр масофа дошта, ба маблағи 15,1 миллион доллар бунёд шудааст. Дар маросими ифтитоҳи он шаҳрдори Ню-Йорк Франклин Эдсон ва президенти ИМА Честер Артур иштирок карданд. Ва он рӯз дар ИМА рӯзи таътил эълон намуданд, то ҳама хоҳишмандон тавонанд аз он дидан кунад. Гуфта мешавад, ки дар аввалин рӯз бештар аз 1800 мошин ва 150 300 нафар аз он гузар карданд. Худи Эмили аввалин шахсе буд, ки пешопеши дигарон аз он гузашт. Аммо ҳафтае баъд овоза пайдо шуд, ки эҳтимол меравад пул фурӯ резад ва аз воҳима ҳангоми гузар 12 нафар ба ҳалокат расиданд.
Ва аҷоиботи дигар: соли 2006 коргароне, ки таъмири пулро анҷом медоданд, паноҳгоҳеро пайдо карданд, ки гумон меравад солҳои 50-уми асри гузашта дар авҷи "ҷанги сард" бо СССР ба хотири ҷилавгирӣ аз талафоти эҳтимолии мардум аз инфиҷори бомби ҳастаӣ бунёд ёфтааст. Дар ин паноҳгоҳ ҳамчунин маводи озуқа, аз ҷумла 350 ҳазор банкаҳои металӣ бо фатиркулча, кампалҳо, таҷҳизоти тиббӣ ва маводи дорувору захира шуда буд.
"Ибни Сино" хусусӣ аст, на давлатӣ
Аз он ки як бемористони хуб боз шудааст, хурсандем. Вале нарху навои он дандоншикан ва барои ҳар кас дастрас нест. Ҳатто аз овезаи расмӣ дидан мумкин аст, ки ташхиси ин дармонгоҳ хеле гарон аст. Чаро?
Нуъмон Салиҷонов, Душанбе
Шояд аз он аст, ки ин бемористон хусусӣ аст, на давлатӣ. Бунёдгузори бемористони "Ибни Сино" соҳибкори шинохтаи кишвар Абдухалил Холиқов буда, асосан аз ҳисоби сармояҳои худро онро асос гузоштааст ва ҳоло, ки тасмим дорад дар маркази вилоятҳо ва шаҳрҳои калон бахшҳои онро ифтитоҳ кунад, боз ҳам аз ҳисоби маблағҳои хусусии ӯст.
Бемористон моҳи сентябри соли 2009 ба фаъолият оғоз кард ва тибқи иттилои муассисонаш дар оғоз он танҳо кардеологӣ ва урологӣ буд, аммо бо гузашти замону вақт дар ҳама риштаҳои муҳим шуъба кушоданд ва имрӯз беморону ранҷурон метавонанд аз хизматрасонии бахшҳои ҷарроҳии дил, ангиографӣ, ҷарроҳии гурда ва роҳҳои пешоб, ёрии таъҷилӣ, амрози занон, ҷарроҳии умумӣ, ортопедӣ, ҷарроҳии тармимӣ ва пластикӣ, дандонпизишкӣ, дармонгоҳ, озмоишгох, рентген ва дорухона истифода баранд.
Тибқи омори сомонаи бемористон "Аз оғози фаъолият то кунун беш аз 17 940 ниёзманд ба Бемористони "Ибни Сино" муроҷиат намуданд, ки аз ин шумора 2872 нафарашон бистарӣ гардиданд. Тайи ин муддат 1582 нафар беморон ҷарроҳӣ шуданд, ки аз ин теъдод 334 нафар ҷарроҳии бози дил ва 1050 нафар амали ҷарроҳии урологӣ шуданд. Бештари амалҳои ҷарроҳии урологӣ бо истифодаи эндоҷарроҳӣ анҷом шудааст".
Чаро Тургенев муҷаррад аз олам бирафт?
Мегӯянд нависандаи шинохтаи рус Иван Тургенев муҷаррад аз олам гузаштааст. Оё дуруст аст?
Сайёра Имомназарова, сокини шаҳри Турсунзода
Дуруст аст. Нависандаи машҳури рус Иван Сергеевич Тургенев, ки 65 сол умр дид, издивоҷ накард ва соли 1883 муҷаррад аз олам даргузашт. "Алвидоъ азизони ман, алвидоъ сафедандомҳои ман..."
Вақте вай тарки олам кард, зану фарзанд ва пайвандони наздике надошт, ки дар сари тобуташ бигирянд. Зеро ин муаллифи пурсӯзтарин повесту романҳои ошиқӣ тамоми умраш боре ҳам издивоҷ накард, лаззати хонадориро амалан начашид, вале ошиқе буд, ки эҳсости гарми ошиқонаашро танҳо дар асарҳояш ифода кард.
Вай ҳаёташро бо ширинии лаззатбахше, ки худро аз дӯстони хонаводагии Полина Виардо медонист, ба поён бурд. Ва ӯ ҳамеша ҳаёти худро "ҷойгирифта дар як гӯшаи танги лонаи бегона" тасвир мекард. Образи хеле машҳури офаридаи ӯ бо номи Евгений Базаров ин ҳамон бахше аз зиндагонии адиб аст. Евгений низ чун Тургенев куштаи ишқе буд, ки ҳаргиз ба висолаш намерасид, вале муҳаббати маъшуқро то ба анҷом поку беолоиш дар умқи сина нигоҳ дошт. Ҳамин аст мухтасари ҳаёти хонаводагии Иван Тургенев, муалифи пурсӯзтарин романҳои ошиқии адабиёти рус.
Бознашр аз ҳафтаномаи «Рӯзгор» №18, 07 майи соли 2014
-
08.05.2025 15:28
149
Иштирок дар маросими гулчанбаргузорӣ ва паради ҳарбӣ дар Боғи Ғалабаи шаҳри Душанбе
-
08.05.2025 09:32
104
Суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати Рӯзи Ғалаба
-
04.05.2025 13:40
140
Таъиноти кадрӣ дар сохторҳои низомӣ ва як қатор вазорату идораҳои дигар
-
07.05.2025 23:59
182
«Ситораи Исмат-достони фоҷиавӣ-қаҳрамонӣ!»
-
05.05.2025 12:47
307
9-уми май рӯзи Ғалаба бар фашизм ва ёде аз қаҳрамонони Ҷанги Бузурги Ватанӣ
-
04.05.2025 14:32
137
Саҳми фиристодагони Тоҷикистон дар таъмини ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945)
-
14.05.2025 23:38
64
Ҷаласаи навбатии гурӯҳҳои кории муштараки Лоиҳаи «CASA-1000» оғоз гардид
-
12.05.2025 23:24
112
Тоҷикистон ҳамчун ҷузъи ҷаҳони нави исломӣ: стратегияи ҳамкорӣ
-
11.05.2025 13:24
98
Вохӯрии ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Президенти Бонки Осиёии Рушд
-
14.10.2024 18:41
711
Дар Чин Саммити 6-уми ҷаҳонии воситаҳои ахбори омма доир гардид
-
06.05.2022 10:43
1409
Ҷанг ҳамчун таблиғоти бардурӯғ хизмат мекунад
-
02.09.2019 18:47
3101
Султони Ҳамад: «Дунёи рӯзноманигор ҳазор дунё дорад»
-
22.03.2025 12:38
271
Иштироки вазири корҳои хориҷӣ дар чорабинии сатҳи баланди кишвар оид ба об ва пиряхҳо дар СММ
-
23.02.2025 18:20
391
Фишори Трамп ба USAID ва оқибатҳои он барои Тоҷикистон – оё таҳдид воқеӣ аст?
-
14.10.2024 18:43
690
Рӯзҳои фарҳанги Давлати Қатар дар Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор мешаванд
-
20.03.2025 11:59
273
Таҷлили Иди байналмилалии Наврӯз
-
06.01.2025 20:57
512
Китобе пурарзиш дар Лоҳутишиносии форсу тоҷик
-
18.11.2024 22:32
633
Дар Москва рушди ҳамкории муассисаҳои таълимӣ дар соҳаи фарҳангу санъат баррасӣ гардид
-
13.04.2025 00:00
216
Мулоқоти вазир бо роҳбари намояндагии Cозмони байналмилалии муҳоҷират
-
11.04.2025 03:38
228
Мулоқоти вазири меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ҳайати Федератсияи Русия
-
16.07.2023 02:12
1306
Чаро Кореяи Ҷанубӣ муҳоҷирони тоҷикро қабул намекунад?
-
28.02.2025 13:34
444
Паёми шодбошии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати фарорасии моҳи шарифи Рамазон
-
03.10.2024 20:35
731
Ҳайати Тоҷикистон дар Конференсияи вазирони маорифи давлатҳои аъзои Созмони ҷаҳонии исломӣ иштирок намуд
-
20.04.2023 15:58
1523
Иди Рамазон омаду моҳи Рамазон рафт….
-
07.03.2025 12:19
329
Таҷлили “Рӯзи Модар” дар Вазорати меҳнат...
-
07.03.2022 13:27
1527
«ИДИ МОДАРОН МУБОРАК!»
-
07.03.2022 09:26
1645
ИДАТОН МУБОРАК, МОДАРОНИ АЗИЗ!!!
-
03.09.2021 08:38
1844
АҲМАДШОҲИ МАСЪУД - РОДМАРДИ ҶАНГҲОИ РОСТИН - I
-
25.06.2021 21:45
2045
«ФАРҲАНГИ СУЛҲУ ВАҲДАТ»
-
27.06.2019 05:52
2734
Муборак, ҳамватан, паймони ваҳдат!
-
19.04.2025 15:59
256
Сиёсати ҷавонони Тоҷикистон: стратегия барои оянда
-
07.04.2025 11:03
232
Байни Кумитаҳои миллии олимпии Тоҷикистон ва Эрон Ёддошти тафоҳуми хамкорӣ ба имзо расид
-
03.10.2024 20:24
679
Варзишгари тоҷик Муҳидин Асадуллоев сазовори медали биринҷӣ гардид
-
10.08.2019 09:45
2737
Баъди 15 соли даргузашти Убайд Раҷаб
-
27.07.2014 13:33
3182
Пурсишеву посухе: Халифаҳоро метавон муфассири Қуръон номид ё не?
-
25.07.2014 12:34
3168
Хунрезӣ дар Фаластин ва хомӯшии оҷизонаи мо
-
18.12.2024 16:30
388
Маҷмааи Умумии СММ қатъномаи Русияро барои мубориза бо ситоиши фашизм қабул кард
-
21.11.2024 23:53
451
Русия ва Афғонистон ҳамкориҳои бисёрҷонибаро инкишоф медиҳанд
-
31.10.2024 18:42
390
ИМА самти низоъро боло мебарад: Оё ҷанги сеюми ҷаҳон моро интизор аст?