БАҲСИ ТАЪЛИМИ РАСМӢ ВА ҒАЙРИРАСМИИ ИСЛОМ
Мақомоти Тоҷикистон ахиран таълими Ислом дар хона ва мадрасаҳои сабтнашударо манъ эълон карданд, ки боиси нигаронии руҳониён шудааст. Онҳо мегӯянд, қонун таълими ғайрирасмии мазҳабиро манъ намекунад. Абдуумар Аҳмадов дар масҷиди деҳаи Понғози вилояти Суғд аз урфу одат ва ахлоқи исломӣ дарс медиҳад. Дар дарсҳои Аҳмадов, ки бегоҳиҳои шанбеву якшанбе баргузор мешавад, донишҷӯёни синнашон аз 8 то 16-сола ахлоқи исломӣ меомӯзанд.
Аҳмадов хатмкунандаи мадрасаи исломист ва барои таълим додан дар мактаби динӣ иҷозатнома дорад. Ин дарсҳои ӯ, ки дар масҷиди марказии деҳа доир мешавад, аз ҷониби ҳукумати маҳаллӣ расман сабт шудааст. Ҳукумати марказии Тоҷикистон, ки аксарияти умдаи аҳолиашро мусалмонон ташкил медиҳад, ба ин навъи таълими Ислом розӣ аст, ё агар саҳеҳтар гӯем, ҳукумат чунин дарсҳоро таҳаммул мекунад.
Мақомдорон дар нисбати таълими ғайрирасмии дини Ислом ва мадрасаҳои сабтиномнашуда мавзеи сахтгирона дорад. Ҳукумат манзилҳоеро, ки гумон аст дар онҷо дарсҳои ғайрирасмии исломӣ баргузор мешавад, мавриди бозҷӯиву тафтиш қарор медиҳад.
Тақвияти нуфузи Ислом дар ҷомеа
Бо вуҷуди манъ шудани чунин дарсҳо аз ҷониби ҳукумат мадрасаҳои ғайрирасмӣ аз байн нарафтааст. Дар воқеъ талабот ба як навъ маъорифати динии кӯдакон афзоиш меёбад ва нуфузи ислом ба ҳаёти ҷомеа низ тақвият ёфта истодааст. Бино ба натиҷаҳои назарсанҷии ширкати Галлуп, ки ду сол қабл доир шуда буд, наздик ба 76 дарсади ширкаткунандагони он дар Тоҷикистон гуфтаанд, ки дин дар ҳаёти ҳаррӯзаашон нақши муҳим мебозад.
Амалиёти “Мадраса”
Мақомдорони Тоҷикистон моҳи ҷорӣ эълом намуданд, ки зимни амалиёти нерӯҳои амниятӣ ва интизомӣ зери унвони “Мадраса” дар Исфара, Истаравшан, Панҷакент ва ноҳияи Ғафуров ҳафт мактаби динии сабтиномношуда кашф шудааст. Мақомоти маҳаллӣ мегӯянд, ки қариб ҳамаи ин мадрасаҳо дар манзилҳои хусусӣ ҷойгир шуда дар онҳо муллоҳо ё хатмкунандагони мадрасаҳо ба кӯдакони синни мактабхонӣ ба гуфтаи онҳо урфу одат ва ахлоқи ислом дарс медоданд.
Ҳукумати Тоҷикистон барои нақзи озодиҳои динӣ ва овардани фишор ба ниҳодҳои мазҳабӣ мавриди интиқоди шадид қарор гирифта буд. Бо вуҷуди ин мақомот иддао доранд, ки ин чораҳо бар муқобили хатари ифротгароии мазҳабӣ рйи даст гирифта шудааст.
Дар тӯли солҳои охир аз ҷониби мақомоти расмӣ садҳо масҷиду мадрасаҳои маҳрамона кашф ва баста шуд. Пӯшидани рӯсарии исломӣ дар мактабу биноҳои ҳукуматӣ манъ аст. Як замон вазорати маориф ҳатто донишҷӯёни мардинаи Донишгоҳи исломии Тоҷикистонро маҷбур мекарданд, костюму гарданбанд бипӯшанду риши худро тарошанд.
Нигаронии рӮҳониён
Муҳаммадҷон Ортиқов, имоми масҷиди ноҳияи Ғафуров, гуфт, бими мақомот аз либоси исломӣ ва шубҳаашон аз дарсҳои мазҳабӣ вайро нигарон мекунад. Ӯ афзуд, ки чунин бархурд мусалмонони мӯътадилро аз ҳукумат дур мекунад. Фарзанди Ортиқов - Муҳаммадӣ барои таълим додани дарсҳои сабтиномношудаи мазҳабӣ ҷарима шуда буд. Бо вуҷуди ин Ортиқов таъкид дорад, ки фарзандаш бо дархости волидони кӯдакони ҳамсоя ба онҳо Қуръон меомузонд ва ягон ҳадафи дигар надошт.
Сайдбек Маҳмадуллоев, мутахассиси дин ва ҳуқуқ дар кумитаи давлатии дин, ба радиои Озодӣ гуфт, ки қонуни Тоҷикистон ширкат дар дарсҳои мазҳабиро манъ намекунад. “Ҳамчунон қонун ташкили мактабҳои мазҳабиро ба шаҳрвандон манъ намекунад. Ягона дархост ин аст, ки онҳо бояд аз мақомоти маориф барои ташкили чунин дарсҳо иҷозати расмӣ бигиранд”, - афзуд вай. Бино ба суханони Маҳмадуллоев, мақомоти маориф бояд аз муҳтавои барномаи таълимии ҳар як мактабе, ки бо кӯдакони наврас сарукор аст огаҳӣ дошта бошанд.
Барномаҳои динии мақомот
Барои посух ба талаботи мардум дар таҳсили ибтидоии динӣ вазорати фарҳанг ба тозагӣ мавзӯи навро барои мактабҳои миёна муаррифӣ намуд. Барномаи омӯзишии “Дониши Ислом” . Аммо аксари пешвоёни мазҳабӣ мегӯянд ки ин дарсҳо иттилои заруриро дар бораи дин таъмин намекунад. Онҳо чунин дарсҳоеро, ки ҳафтае як бор аз ҷониби муаллими таърих дарс дода мешавад, мавриди интиқод қарор медиҳанд.
Дар Тоҷикистон наздик ба 20 мадрасаи расман сабтиномшуда ва як Донишгоҳи исломӣ мавҷуд аст. Илова бар ин ҳар як масҷиди ҷомеъ ҳақ дорад дарсҳои мазҳабӣ ташкил диҳад. Масҷиди ҷомеъро мешавад танҳо дар ҷое сохт, ки аҳолиаш на камтар аз 15 ҳазор нафар бошад. Муллоҳои деҳот мегӯянд, ки барои посух ба талаботи афзоишёбанда дар мактабҳои мазҳабӣ шумораи мадрасаҳои расмӣ басанда нест.
Исломи мардумӢ
Давлатпочо Азизова, зани хонашин аз деҳаи Камароби ноҳияи Рашт, писари 14-солаашро барои омӯхтани Қуръон ва асосҳои ислом ба хонаи муллои маҳаллӣ фиристодааст. Азизова ва мулло ҳатто намефаҳманд, ки қонуншиканӣ мекунанд. Азизова иқрор мекунад, намедонист, ки барои дарс додан мулло ва дигарон бояд иҷозатӣ расмӣ дарёфт кунанд.
Хонум Азизова мегӯяд, сабаби он ки аксарияти волидон фарзандонашонро ба мадрасаҳои ғайрирасмӣ мефиристанд, дар он аст, ки онҳо масҷиди ҷомеъ ва ё мадрасаи сабтиномшуда надоранд. Дарсҳои Қуръон дар масҷидҳо ва манзилҳои хусусӣ дар аксари вақт маҷонианд ва дарсҳо дар онҷо рӯзҳои истироҳат баргузор мешавад.
Аммо 20 мадрасаи расмии кишвар пулакианд. Дар онҷо толибулмол 3 ё 4 сол пурра мехонанд ва илова ба таҳсили мазҳабӣ кӯдакон дар онҷо забони инглисӣ ва компютер меомӯзанд. Аҳмадов мегӯяд ки аксаррияти мадрасаҳои сабтиномношуда ягон барномаҳои махфи надоранд, аммо ба ҳама бовар карда намешавад ва шояд миёни муаллимон ягон нафарон бо мафкураҳои ифротӣ низ бошанд ва ба онҳо набояд иҷозат дода шавад мафкураҳои худро ба наврасон таҳмил кунанд.
Латифи Латифӣ, «Озодӣ»
Адреси доимии маводи мазкур: http://www.ruzgor.tj/din/2798-2010-07-30-11-20-47.html
-
22.06.2025 14:51
112
Конфронси байналмилалӣ «Осиёи Марказӣ - меҳвари СҲШ»
-
09.06.2025 13:12
234
Иштирок дар чорабинии сатҳи баланд бахшида ба оғози Даҳсолаи байналмилалии амал оид ба илмҳои яхшиносӣ (криосферӣ), солҳои 2025-2034
-
01.06.2025 19:19
238
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар Ҳамоиши нахустини «Осиёи Марказӣ ва Италия» иштирок ва суханронӣ намуданд
-
07.05.2025 23:59
465
«Ситораи Исмат-достони фоҷиавӣ-қаҳрамонӣ!»
-
05.05.2025 12:47
570
9-уми май рӯзи Ғалаба бар фашизм ва ёде аз қаҳрамонони Ҷанги Бузурги Ватанӣ
-
04.05.2025 14:32
456
Саҳми фиристодагони Тоҷикистон дар таъмини ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945)
-
23.06.2025 14:53
112
Иштироки ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар 28-умин Форуми байналмилалии иқтисодии Санкт-Петербург
-
17.06.2025 19:39
179
Тоҷикистон ба ҷалби сармояи хориҷӣ таваҷҷӯҳи бештар зоҳир мекунад
-
09.06.2025 13:07
186
Мулоқот бо намояндагони Бонки Олмонии рушд (KfW)
-
14.10.2024 18:41
954
Дар Чин Саммити 6-уми ҷаҳонии воситаҳои ахбори омма доир гардид
-
06.05.2022 10:43
1659
Ҷанг ҳамчун таблиғоти бардурӯғ хизмат мекунад
-
02.09.2019 18:47
3352
Султони Ҳамад: «Дунёи рӯзноманигор ҳазор дунё дорад»
-
25.06.2025 11:31
91
Харитаи роҳи ҳадафи 7-уми Рушди Устувор барои Тоҷикистон расман ифтитоҳ гардид
-
23.06.2025 14:51
107
Дурнамои рушди энергетикаи барқароршаванда: Душанбе мизбони конфронси байналмилалӣ
-
16.06.2025 22:49
148
Тренинги омӯзишӣ: Тақвияти дониш ва малака дар самти ҳамкориҳои фаромарзӣ дар соҳаи об
-
20.03.2025 11:59
490
Таҷлили Иди байналмилалии Наврӯз
-
06.01.2025 20:57
736
Китобе пурарзиш дар Лоҳутишиносии форсу тоҷик
-
18.11.2024 22:32
858
Дар Москва рушди ҳамкории муассисаҳои таълимӣ дар соҳаи фарҳангу санъат баррасӣ гардид
-
15.04.2025 11:44
435
Ба таваҷҷуҳи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон:
-
13.04.2025 00:00
471
Мулоқоти вазир бо роҳбари намояндагии Cозмони байналмилалии муҳоҷират
-
11.04.2025 03:38
442
Мулоқоти вазири меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ҳайати Федератсияи Русия
-
28.02.2025 13:34
719
Паёми шодбошии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати фарорасии моҳи шарифи Рамазон
-
03.10.2024 20:35
992
Ҳайати Тоҷикистон дар Конференсияи вазирони маорифи давлатҳои аъзои Созмони ҷаҳонии исломӣ иштирок намуд
-
20.04.2023 15:58
1855
Иди Рамазон омаду моҳи Рамазон рафт….
-
07.03.2025 12:44
599
Ид муборак бонувону модарони азиз!
-
07.03.2025 12:19
581
Таҷлили “Рӯзи Модар” дар Вазорати меҳнат...
-
07.03.2022 13:27
1773
«ИДИ МОДАРОН МУБОРАК!»
-
19.09.2021 19:28
2093
АҲМАДШОҲИ МАСЪУД - РОДМАРДИ ҶАНГҲОИ РОСТИН - II
-
03.09.2021 08:38
2083
АҲМАДШОҲИ МАСЪУД - РОДМАРДИ ҶАНГҲОИ РОСТИН - I
-
25.06.2021 21:45
2299
«ФАРҲАНГИ СУЛҲУ ВАҲДАТ»
-
19.04.2025 15:59
493
Сиёсати ҷавонони Тоҷикистон: стратегия барои оянда
-
07.04.2025 11:03
442
Байни Кумитаҳои миллии олимпии Тоҷикистон ва Эрон Ёддошти тафоҳуми хамкорӣ ба имзо расид
-
03.10.2024 20:24
922
Варзишгари тоҷик Муҳидин Асадуллоев сазовори медали биринҷӣ гардид
-
10.08.2019 09:45
3047
Баъди 15 соли даргузашти Убайд Раҷаб
-
27.07.2014 13:33
3486
Пурсишеву посухе: Халифаҳоро метавон муфассири Қуръон номид ё не?
-
25.07.2014 12:34
3468
Хунрезӣ дар Фаластин ва хомӯшии оҷизонаи мо
-
18.12.2024 16:30
630
Маҷмааи Умумии СММ қатъномаи Русияро барои мубориза бо ситоиши фашизм қабул кард
-
21.11.2024 23:53
657
Русия ва Афғонистон ҳамкориҳои бисёрҷонибаро инкишоф медиҳанд
-
31.10.2024 18:42
602
ИМА самти низоъро боло мебарад: Оё ҷанги сеюми ҷаҳон моро интизор аст?