ҲУКМИ ИСТИФОДА АЗ МИСВОК ВА ХАМИРИ ДАНДОН БАРОИ ШАХСИ РӮЗДОР

Аз силсилаи посухҳои Юсуф Қарзовӣ

Суол: Ҳукми мисвок задан, ба хусус бо хамири дандон барои шахси рӯзадор чист?

Ҷавоб: Мисвок задан қабл аз тулӯъи фаҷр мустаҳабб аст, ихтилофи фуқаҳо дар мисвок задан баъд аз тулӯъи фаҷр аст. Баъзе гуфтаанд: барои шахси рӯзадор мисвок задан баъд аз вақти зуҳр (пешин) макрӯҳ аст ва далели онон ин ҳадиси Паёмбари Акрам(с) аст, ки мефармояд: «Вал лазӣ нафсӣ биядиҳӣ лахалуфу фамис соими атябу ъиндал Лоҳи мин риҳил миск»(Савганд ба он, кӣ ҷони ман дар дасти Ӯст, ҳамоно бӯи даҳони шахси рӯзадор дар назди Худованд аз бӯи мушк хушбӯтар аст),{Бухорӣ аз Абӯҳурайра ривоят кардааст}.

Паёмбар (с) мӯътақид аст, чунон чӣ бӯи даҳони мусалмони рӯзадор назди Худованд мақбул ва маҳбуб аст, бинобар ин, сазовор нест, ки он бӯро ба васила мушку абир бар тараф кунад ва зоил намудани он бӯ назди он Ҳазрат макрӯҳ аст. Ин ҳаммонанди вазъият шаҳиди ғалтида дар хун аст. Паёмбар(с) роҷеъ ба шаҳид мефармояд: «Заммилуҳум бидимоиҳим ва сиёбиҳим фаиннама йубъасуна биҳа ъиндал Лоҳи явмал қиёмати, аллавну лавнуд дам вар риҳу риҳул миск» (Шуҳадаро бо ҳамон сурати хунин ва бо либоси худашон дафн кунед, зеро онон ҳангоме, ки дар рӯзи растохез дар пешгоҳи Ҳаққ таъоло ба по мехезанд рангашон ранги хун ва бӯяшон бӯи мушку абир аст).

Ба ҳамин хотир аст, ки бояд шаҳидро бо ҳамон либоси хунини худ боқӣ гузошт ва ғусл надод ва набояд асари хун аз бадану либоси ӯ пок гардад.

Ин донишмандон бӯи даҳони шахси рӯзадорро бо хуни шаҳид муқоиса намудаанд ва аммо ин сухан саҳеҳ нест ва чунин қиёсе раво намебошад, зеро шаҳид ҷойгоҳ ва мақоми хосси худро дорад. Яке аз асҳоб мегӯяд: «Раайтун набийя сал Лоҳу ъалайҳи ва салам ятасавваку мо ло йуҳсо ва ҳува соим» (Паёмбар(с)-ро дидам, ки бо забони рӯза чандин бор мисвок мезад), {Насоӣ ва Ибни Хузайма дар Саҳеҳи худ онро ривоят кардаанд ва Бухорӣ сурати муъаллақ ва маҷзуми онро баён дошта аст}.

Бинобар ин, мисвок задан дар ҳоли рӯза ҳама вақт, чӣ аввали рӯз ва чӣ охири рӯз мустаҳабб аст, ки Паёмбари Худо(с) бад-он суфориш намуда, мефармояд: «Ас сивоку матҳаратун лилфам ва марзотун лир рабби» (Мисвок задан муҷиби покиза нигаҳдоштани даҳон, зиёдии хушнӯдии Парвардгор аст). Паёмбар(с) барои ин кор дар замони рӯзадор будан ё рӯзадор набудан фарқе қоил нашудаанд.

Аммо роҷеъ ба хамири дандон, эҳтиёт дар истифодаи он беҳтар аст, мабодо чизе аз он ба даруни гулӯи инсони рӯзадор фурӯ равад, зеро он чӣ ба ҳалқи инсон фурӯ равад, назди бештари уламои исломӣ мубтили рӯза аст. Бинобар ин, шоиста аст, ки инсони мусалмон аз он парҳез кунад ва истифода аз хамири дандонро ба замони баъд аз ифтор ба таъхир андозад, вале ҳар гоҳ шахси рӯзадор ҳангоми истифода аз хамири дандон эҳтиётро риъоят бикунад ва дар айни ҳол, бидуни ихтиёр андаке аз он ба ҳалқи ӯ фурӯ равад, мавриди афву бахшиши Худованди мутаъол қарор хоҳад гирифт, чунонки мефармояд: «Ва лайса ъалайкум ҷуноҳун фимо ахтаътум биҳи ва локин мо таъаммадат қулубукум» (ва дар он чӣ иштибоҳан муртакиби он шудаед бар шумо гуноҳе нест, вале дар он чӣ дилҳоятон амд дошта аст масъулед),{Аҳзоб, ояи 5}.

Ва Паёмбар(с) мефармояд: «Руфиъа ъан умматӣ алхатаъу ван нисёну ва мас тукриҳу ъалайҳи» (Хато, фаромӯшӣ ва изтирорро бар уммати ман намегиранд). Вал Лоҳу аълам.

Таҳияи Амруллоҳи Низом, «Рӯзгор»