Як пайкараи Исмоили Сомонӣ кифоя аст, ки ифтихори миллӣ бошад
Ба ҳамаи алоқамандони арҷмани ҳафтанома салом арз мекунем. Дар мавриди шумораи ҳафтаи гузашта зангҳои телефонии зиёд доштем ва чун аксари онҳо ҳамнаво бо баъзе зангҳои гузашта буданду ба саволҳошон посух ҳам дода будем, ин ҷо зарур ба такрор намедонем. Аммо ин гуна, ки мо ба ҳамаи онҳо дар маврид ва дар ҳамон суҳбати телефонӣ посухи такрорӣ додем ва ишора ҳам кардем, ки барои маълумоти бештар фалон шумораро варақ зананд.
Муҳоҷирати мардону хори фарзандон: киро гунаҳгор кунем?
Гулнигор аз шаҳри Қӯрғонтеппа таъкид кард, ки дар масоили муҳоҷирати мардону хории фарзандон ва занони онҳо бештар матлаб нависем. Ба назари хонанда ин як масъалаи хеле муҳим аст. Аксари фарзандоне, ки ҳоло по ба ҷиноят мегузоранд, аз ҳисоби ҳамин гуна хонаводаҳое мебошанд, ки падаронашонро қариб 10 сол мешавад надидаанд ва баъзе онҳо ҳатто симои ӯро аз ёд баровардаанд. Дар атрофи ин мавзӯъ Шакарбек Мирзоюнус ҳам ибрози назар намуд. Вай нагуфт, ки мақола чоп кунем, балки гуфт, ки ин мушкил бояд дар сатҳи ҳукумат мавриди баррасӣ қарор гирад. Фарзанд ёфтан осону тарбияи он мушкил аст ва бори таълиму тарбияро бар души занон гузоштани баъзе мардони гурезпо аз рӯи хирад ва инсоният нест",-гуфт ӯ.
"Рӯзгор" аслан ба ин гуна андешаҳо ҳамнавост. Мо борҳо кушидем ин мушкилро инъикос кунем ва мақолаҳо низ интишор додем. Вале мушкил ба ҳадде азим аст, ки бо як мақолаву ду мақола чоп кардан кор ба анҷом намерасад. Бояд ҷиддитар ва фаротар аз мақола кор кард. Шояд дар ҳақиқат дуруст бошад, ки ҳукумат ҳам дар асоси қонуни масъулияти падару модар, ки дорем, даст ба иқдомоте дар ин замина занад. Вале ҳоло заминаҳои ҳуқуқии он ки падарони гурезӣ ба ватан баргардонида шаванд, муҳайё нест. Хадамоти муҳоҷират ҳам мегӯяд ин кор аз онҳо сохта нест. Пас ҳоло ҳам бояд ба виҷдони онҳо ҳавола кунему ба инояти Худованд, ки ҳидояташон кунад.
Як пайкараи Исмоили Сомонӣ кифоя аст, ки ифтихори миллӣ бошад
Посухи шумо ба ҳайкалканиҳои замони муосир маро ба андеша бурд. Ошкор мегӯям, ки узви ҳизби коммунист ҳастам ва то ҳол билети ҳизбӣ дар даст дорам. Қатори садҳову ҳазорҳо ҳамҳизбҳоям зидди ин гуна амалҳо мебошам. Аммо на барои он ки Ленинро басо зиёд дӯст медорам. Барои он ки нокомии ҷомеаро дар ҳайкал намебинам ва бори гуноҳ ба сангпора андохтанро камоли бехирадӣ медонам.
Пайкара асари санъат аст ва он аз ҷониби як марди ҳунар сохта мешавад. Барои қомат кашидани он пайкартарош чӣ қадар заҳмат мекашад. Пас чаппа кардану боз бо путки вазнин бар сару рӯи он задан беэҳтиромӣ ба ҳамон пайкартарош аст.
Аз сӯи дигар ман боз ҳам ҷурми ҳайкалро намебинам. Зеро Ленин дар ҷое нагуфтааст, ки баъди маргаш дар ҳама ҷо пайкараи ӯро гузоранд. Ин кори баъдиниҳо буд, то аз ӯ муқаддасот офаранд, ӯро парастиш кунанд. Вақте инсон мавриди парастиш қарор мегирад, хор мешавад. Агар дар пайкарамонӣ ба доҳӣ низ меъёр риоя мешуд, кор ба ин ҳад намерасид. Кифоя буд, ки 15-20 пайкара дар қаламрави Шӯравӣ гузоранд. Он вақт ҳайкал ҳам боқадр мешуд. Вале мутаассифона ин принсип риоя нашуд ва барои доҳӣ на як ва на ду, балки даҳҳо ҳазор ҳайкал гузоштанд.
Ва чизи дигар: Имрӯз мебинем, ки баъди пайкараи Амир Исмоили Сомонӣ дар Душанбе, дар марказҳои вилоятҳо низ ҳайкалҳои шабеҳи ӯро гузоштанд ва ё мегузоранд. Гумон мекунам агар ба ин "анъана" хотима дода нашавад ва пайкарагузорӣ ба Исмоили Сомонӣ дар маркази ноҳияҳо шуруъ гардад, беқадр намешавад? Ба андешаи ман танҳо дар Душанбе қомат афрохтани Исмоили Сомонӣ кифоя буд, ки ифтихороти ягонаи миллӣ бошад.
Каримхон Мусоев, омӯзгори собиқадор
Маҷаллаи "Душанбе"-ро бори аввал мешунавам
Ҳамфикри Аброри Зоҳирам, ки мегӯяд "хонандаи имрӯзро ҳатто "Робинзон Крузо" ба ваҷд оварда наметавонад. Ба назари ман ин гуна асарҳо тадриҷан қиммати бадеии худро гум ҳам накунанд, вале зарурати худро аз даст медиҳанд. Чунки дар ин замон шояд нуқтаи кашфношуда дар Сайёра намондааст ва рӯ овардан ба интернет кофист, ки маълумоте аз асрори олам ёбед.
Ва ин адиб дуруст қайд мекунад, ки "мутолиа зеҳнро тақозо дорад". Имрӯз ин гуна асарҳо бояд офарид, ки зеҳнҳо онҳоро пазиранд.
Вале аз суҳбат бо Аброри Зоҳир чизи дигарро хондам, ки пештар намедонистам. Дар пойтахти кишвар маҷаллаи адабии "Душанбе" чоп мешудааст, ки мутаассифона ман хабар надоштам. Агар дар ягон шумораи "Рӯзгор" дар бораи ин маҷалла чизе чоп мекардед, миннатдор мешудем.
Муниса Қурбонова, донишҷӯ
"Рӯзгор": Мо ин хоҳиши шуморо ҳатман ба ҷо меорем. Дар саҳифаҳои ояндаи "Пурсишеву посухе" аз Аброри Зоҳир хоҳиш мекунем ба саволатон ҷавоб диҳанд.
Муҳоҷир хор аз дасти муҳоҷир?
Аз суҳбат бо Муриватшо Маликшоев хушам омад. Бори аввал шоҳиди он шудем, ки як сарвари диаспора ҷинояткоронро ошкор ном мебарад. Вале мебинам, ки ӯ ҳам бо вуҷуди шахсияти шинохта буданаш, дасткутаҳ аст. Вай ҳатто наметавонад мақомоти интизомии вилоят ё шаҳрро бовар кунонад, ки инҳо ҷинояткоронанд ва бояд боздошт ва ба ҷазо кашида шаванд.
Ман ҳам муҳоҷир будам ва дар Самара чор сол зиндагонӣ кардам. Дар ин шаҳр ҳам ба истилоҳ "рекетҳо"-и тоҷик буданд. Ман дар сохтмон кор мекардам ва онҳо медонистанд, ки мо на ҳамеша сари вақт маош мегирем. Аз ин рӯ ба мо наздик намешуданд. Вале ҷиянам Алишер, ки бозорнишин буд ва соҳибкорӣ мекард, борҳо ногузир шудааст пора диҳад. Оқибат яке аз онҳо дар садама ҳалок шуду Алишер аз чанголаш халос хӯрд. Яъне, Муриватшо ҳақ аст. Тоҷик дар хориҷ пеш аз ҳама аз дасти тоҷик озор мебинад.
Аминҷон Шоҳинзода, корманди маориф, ноҳияи Шоҳмансур
Аз бегонагон ҳам нолему аз худиҳо ҳам
Чанд сол пеш бо тақозои кору вазифа ба Русия рафта будам ва ҳадаф ҳам ошноӣ бо ҳаёти муҳоҷирин ва интишори як китоб аз рӯзгори онон буд. Мехостам ҳам маълумот ҷамъоварӣ кунам ва ҳам дар шакли як қомус бинвисам, ки дар кадом шаҳри Русия чанд тоҷик зиндагонӣ мекунад ва аз куҷову чикора аст. Ин талоши ман аз ҷониби диаспраҳои муҳоҷират дастгирӣ ва иноят шуда буд. Ва шукронаи Худованд то ҷое муваффақ ҳам шудам, китоб ҳам интишор ёфт.
Дар иртибот ба мусоҳибаи Муриватшо Маликшоев гуфтаниам, ки тоҷики "рекет" гапи дурӯғ нест. Ман худ шоҳиди ин кор будам ва худ аз ҷумлаи қурбониёни ин гуна "рекетҳо" будам. Маро ғорат карданд ва баъде фаҳмиданд, ки журналистаму аз ҳаёти муҳоҷирин китоб навиштаниам, бо ханда гуфтанд, ки хайр дар бораи мо ҳам навис. Ман ин рӯйдодро ба қалам додам, ҳарчанд ному насаби онҳоро намедонистам.
Аз ин рӯ хеле хуб гуфтааст акаи Муриватшо, ки мо дар хориҷ хорӣ аз дасти худ мекашем, бегонагон зиёд азият намекунанд, ки худиҳо мекунанд.
Талабшо Холиқзод, журналист
Имом Шомил бузургтарин марди Худо буд
Сарнавишти имом Шомилро мехонаму китоби Расул Ғамзатов "Доғистони ман" ёдам меояд. Сабки шинос, дар ҳамон равия дар бораи имоми муслимин Шомил навиштааст.
Ман китоби зиёд хондаам ва ҳоло ҳам мехонам, вале кам китобе мисли "Доғистони ман" маро ҷалб кардааст. Мисли хотирот аст, вале услуби нигориш хеле ҷолиб. Аз он ҳам миллатҳои Доғистонро метавонӣ дарёбӣ ва ҳам дар бораи урфу одати онҳо матолиби ҷолиберо мутолиа намоӣ. Ҳоло ҳам агар фурсат даст диҳад, онро варақ мезанам.
Имом Шомил чӣ бузур қаҳрамонест, ки 25 сол ҷангид, ба дасти русҳо аз хиёнати ҳамватанонаш асир уфтод, вале матонати ӯ ба ҳадде буд, ки императори рус шахсан ҳамроҳаш мулоқот кард, вале аз куштанаш даст бардошт. Метавонист ӯро сар занад ё ба дор кашад, вале ин корро накард. Гумон мекунам на аз он буд, ки раҳмаш омад, балки аз он буд, ки Худованд сиёсати Имомро барҷаста нишон дод ва императори рус гумон кард аз куштани ӯ нафъе намебинад. Ва боз ин ки Шомил дар маросими ҳаҷ дар зиёрати хонаи Худо вафот кард. Ошиқи Худо мухлисона ба даргоҳаш рафт ва ҳамон гуна ошиқона ҷон дод. Ин гуна марг орзуи ҳар мусалмони худшинохтаву Худошинохта аст.
Садриддин, исломдӯсти душанбегӣ
Бознашр аз ҳафтаномаи «Рӯзгор» №29, 18 декабри соли 2013