Таронаи муҳаббат: аз Мавлоно то Лоиқ

Ҳамеша бар ин назар будам, ки устоди зиндаёд Лоиқ Шералӣ на танҳо дар офариниши шеъру ғазал, балки сурудани тарона низ беназир буданд. Ва инро баъди мутолиаи бахши дигар  пажуҳиши "Аҳмад Зоҳир ва сад шоир" барои худ тайид кардам. Султони Ҳамад ҳангоми таҳлили таронаи марғуби хунёгари нотакрор "Ошиқ шудаӣ, ай дил ғамҳот муборак бод", ки замоне хеле замзама мекардем, руҷуъ ба ғазалиёти Мавлоно низ мекунад, ки бо ҳамин вазну қофия ғазале иборат аз 9 байт дорад.

Ва дар дигар ҷойи ин мақола хондам, ки бо хоҳиши Фаттоҳ Одина устод Лоиқ таронаеро дар ҳамин вазн навиштааст, ки куллан матни он аз дуи дигар фарқ мекунад. Ва ёдам меояд, вақте Тоҷиддин Муҳиддин онро месуруд, шахсан ман гумон мекардам, ки ҳамон сурудаи Аҳмад Зоҳир аст. Вале баъдан дониста будам, ки ин ду таронаҳои гуногунанд, ки ба вазну қофия наздики ҳам мебошанд.

Ҳоло бошад донистам, ки ҳам Абдулаҳмади Адо ва ҳам устоди зиндаёд Лоиқ Шералӣ дар сурудани тарона ғазали Мавлоноро сармашқ қарор додаанд ва ҳатто устод Лоиқ иқтибос аз Мавлавӣ будани мисраи "Ошиқ шудаӣ, эй дил, савдот муборак бод!"-ро таъкид кардаанд.

Ба сурати умум, ҳам Аҳмад Зоҳир ва ҳам шодравон Тоҷиддин Муҳиддин ин таронаро хеле марғубу дилписанд мехонданд.

Моҳниссо Шоҳмузаффар, Душанбе

Ваҳдат бо киву бо чӣ?

"Рӯзгор"-и ин ҳафта дар арафаи рӯзи Ваҳдати миллӣ чоп мешавад ва мехостам ҳамватанони гиромиро ба ин муносибат муборакбод кунам.

Бо гузашти солҳо ҳарчанд мо бештар аз ваҳдати миллӣ ҳарф мезанем, вале мебинам, ки назокатҳои он рӯз дигар нест. Танҳо ду ё се сол мо медидем, ки ҷонибҳои сулҳ бо ҳам ин рӯзро таҷлил мекунанд. Вале баъдтар тоҷи ваҳдат камранг шуд, мо ҷониби дигарро дар аввал камтар ва имрӯз умуман дар гирди хони таҷлили ин рӯз намебинем. Ҳоло намедонем, ки давлати имрӯза бо кӣ сулҳ кардааст, дасти оштӣ сӯи кӣ дароз кардааст? Зеро он дастро намебинем. Пас мантиқан метавон гуфт, ки ҳукумати имрӯз худаш ҷангидаву бо худаш сулҳ кардааст.

Ва хабар ёфтам, ки Наҳзати исломии Тоҷикистон чун як тарафи сулҳ худаш мустақилона рӯзи 24-уми июн рӯзи Ваҳдатро таҷлил кардааст. Зеро боз ҳам аз рӯи шунидам ва хабари расонаҳо ҳукумат ин бор намояндагони ин ҳизбро аслан ба рӯзи Ваҳдат даъват накардааст. Хеле бад аст. Ва гумон мекунам тарроҳони ин сиёсат хеле бехабар аз асли қазияанд ва гумон ҳам намекунанд, ки расидан ба иззати нафси ҳамдигар хуб нест.

Саидбек Амриддинов, Вахш

Бухли адиб бас хатар дорад

Аз китоби ёддоштҳои Нависандаи халқии Тоҷикистон Ҷалол Икромӣ хонда будам, ки устоди сухан шикоят дорад: чопи ҳар асарашро ҳамкасбонаш "бо найза" пешвоз мегирифтанд. Ва аз суҳбати духтари адиби номвар Дилафрӯз Икромӣ донистам, ки аксари китобҳои Ҷалол Икромӣ аввал бо русӣ дар Маскав чоп мешуданд ва баъд дар Тоҷикистон. Яъне, хусумату бадбинӣ миёни адибон ҳам будааст. Ва инро аз сӯҳбати "Рӯзгор" бо Абдурофеъ Рабеъзода (Шераки Ориён) низ хондам.

Аҷиб, агар эҷодкорон ин қадар ба ҳам бухл варзанд, мо одамони оддӣ чӣ кунем? Вале боз ҳам меандешам, ки бухл дар тинати одамӣ ҳаст ва бе он шояд нашвад. Вале адибону олимон бухси дигар доранд, бухли кушанда, бухле, ки метавонад истеъдодашонро нобуд созад ва бо ин васила башар бе қутбнамо монад.

Шераки Ориён хеле бо парда сухан гуфтааст ва кас намефаҳмад, ки он адувон киҳоянд ва чаро ӯро фишор меоранду ҳатто хонаву бӯстонсрояшро гирифтаву барнамегардонанд. Вале ман пештар медонистам, ки ин адиб Шамсия ном духтари соҳибистеъдоде дошт, ки ҳанӯз ба синни камолот нарасида, аллакай чандин асараш бо забонҳои хориҷӣ тарҷума ва чоп шуда буданд. Аммо ин духтар хеле ҷавон, душизаву бегуноҳ аз ин олам рафт. Ва он ки фарзанди дуввуму занаш ҳам тарки олам кардаанд, ин мусибати азимест барои як нависанда. Ва боз ин мард зинда аст, ин истеъдод, ин шахсияти матину қавиирода зинда аст. 

Барояш барор мехоҳам, чун як хоҳари имонӣ, чун як шахсе, ки хеле назидикам ба адабиёт, шеър, тарона, ҳикоя ва қисса.

Маҳваш

Худоё, муҳоҷиронамро саломат дор!

Рӯйдодҳои Бадахшон дилгирам карданд, намехоҳам дар кишварам ҷанг бошад. Ва боз ин боздошти ба истилоҳ шпионҳо. Моро намегузоранд осуда бошем, маро намегузоранд зиндагии фараҳмандона дошта бошем. Зеро мо худ ғами худро намехӯрем. Беш аз миллион нафари мо дар хориҷ аст ва аксари онҳо толиби шаҳрванди Русия шудан ҳастанд. Безорӣ аз Ватан инсонро ба хорӣ мебарад, вале он хориро қабул доранду бозгаштан ва бо Ватан буданро не.

Хуб шуд, ки Президент ба худ омад ва сохтани қасрҳоро манъ кард. Гуфт, корхона созанд, то мардум дар он кор кунанд. Барвақт бояд ин гуна дастур дода мешуд. Хеле барвақт, ҳатто пеш аз сохтани Парчами баландтарин, ҳатто пеш аз бунёди калонтарин чойхона. Намедонам кӣ дар ин гуна чойхона чой менӯшад, ки ин гуна вақт дорад. Шахсан ман надлорам.

Се писари муҳоҷир дорам ва инак ин се тан чорумин моҳ аст, ки наметавонанд пул фиристанд ва наметавонанд баргарданд. Кор меҷӯянд, намеёбанд. Яъне, дар муҳоҷират ҳам мушкил. Ман орзуи дигар надорам, ман бозгашти саломати онҳоро мехоҳам. Бигзор бе як тин пул, бигзор бе савғо, чун тани шарифашон бузургтарин савғо барои ин модари дилфигор аст.

Марям Олимова, Қурғонтеппа

Танҳоӣ ва дод аз танҳоӣ

Чӣ матлаби хубе хондам дар бораи аввалин қабристони мусалмонон. Ташаккур ба "Рӯзгор", ташаккур ба муаллифи мақола Абдушарифи Боқизода.

Бақеъ чун аввалин қабристони муслимини Мадина дар канори масҷиди Пайғамбар (с) ҷой гирифтааст ва дар он бузургоне чун Усмон ибни Аффон (р), имом Ҳасан, Аббос бинни Абдулмуталиб, духтарон ва аксари ҳамсарони Пайғамбари гиромӣ (с) ва дигар бузургони садри Ислом хобидаанд. Худи ба забон овардани исми ин азизон ёди касро ба замони Пайғамбар (с) мебарад, ки аксари ёрони он бузургвор дар ин қабристон оромиши қалбӣ ёфтаанд.

Дил мехоҳад ба Бақеъ равад ва канори гури он азизон биншинад ва садои қарнҳоро бишнавад. Тасаввур кунад замони Расули Акрам (с)-ро, замони гуcтариши Исломро, замони муҳоҷиратро. Ба ёд орад он ҳалқаҳои илмии замони набувватро, баъди реҳлати ҷонгудози Расули раҳматро ва бигиряд зор-зор дар ҳасрати он замон, ки инсонҳо дарси ҳикмати илоҳиро аз забони Расулаш (с) мешуниданду аз бар мекарданд.

Замоне, ки кинаро бо нури ислом мешустанд, замоне, ки як саҳобӣ дар дилашро медонист ба кӣ гӯяд, ки садои ӯ оромбахши хотираш бошад ва рушанкунандаи роҳаш.

Вале мани оҷиз имрӯз дардамро намедонам ба кӣ гӯям. Агар дар даҳ нафар гӯям, даҳ маслиҳат шунавам, ки ҳич кадоме шабеҳи якдигар нест. Пас ман надорам касе, ки биншинам бо ӯву дарду алам бигӯям.

Танҳоӣ ва дод аз ин танҳоӣ...

Ҳоҷӣ Мусои Амриддин, Хуҷанд

Бознашр аз ҳафтаномаи «Рӯзгор» №21, 25 июни соли 2014