Сӯҳбати шоири Қурғонтеппа Озар маро ба андешаи дурии адибон аз мардум бурд. Мо солҳои пеш медидем, ки Иттифоқи нависандагон шоирону нависандагонро ба корхонаву хоҷагиҳо сафарбар мекард. Ёд дорам худораҳматии Лоиқ Шералӣ ва Қутбӣ Киром ба хоҷагии мо омадаву қариб ду соат шеърхонӣ карданд ва як нафар, ки номаш аз ёдам бирафт, бо онҳо буд, ки суруд мехонад. Баъди ин гуна мулоқот одам мехост фақат шеър хонад ё шоир кобад.

Падари марҳумам, ки муаллим буданд, мегуфтанд, ки агар инсон дар умраш ақалан як китоб хонда бошад, даст ба ҷиноят намезанад. Ҷинояткорӣ аз ҷаҳолату бесаводист ва марди китобхон доимо пойбанди андешаҳои қаҳрамонони мусбии китобҳои хондаи ӯ мебошад.

Сӯҳбати Озар дар ҳақиқат омӯзанда буд. Ва чун онро мехондам, тасаввур кардам, ки бо адибон ҳамнишинам.

Мирасрор Набӣ, сокини собиқ хоҷагии Жданови ноҳияи Турсунзода

Маҳтоб рафтаву шаби мо торик шуд

Мақолаи "Кӯлоб бе Маҳтоб монд"-ро хондам. Замоне дар Кӯлоб бо марҳум қариб, ки ҳамсоя будем. Мо як кӯча болотар мезистем. Аммо ҳама ӯро мешинохтанд.

Аслан Кӯлоби он замон, ки чандон ба масоҳат бузург набуд, ҳамаро бо якдигар ошно карда буд. Вале Маҳтобро бештар медонистанд, аз шеъраш, аз хислату одобаш. Дӯсташ медоштанд ва сазовори ин гуна муҳаббат ҳам буд.

Аммо ҷанг ҳоли ӯро ҳам хароб кард. Ҷудоӣ аз шавҳари дӯстдошта ва мушкилоти зиндагӣ Маҳтобро бештар аз дигарон гирифтор карда буд.

Солҳои ҷанг мо бо хонавода аввал ба Душанбе кӯч бастем ва баъд ба Русия рафтем. Ҳоло боз омадем баргаштаву дар ватанем. Дар пойтахт хона дорем ва истиқомат мекунем. Аммо ман намедонистам Маҳтоб бандагӣ кардааст.

Инро аз мақолаи "Рӯзгор" "Кӯлоб бе Маҳтоб монд" хондам. Ва хондаму ашкам рехт. Ҳамаи онҳое, ки мешинохтем, гиристем. Ман мақоларо ба хешону наздиконам нишон додам ва дар бораи Маҳтобвӣ гап задам. Ният кардам, ба Кӯлоб, ки равам, ҳатман сари манзилаш меравам ва дуо мекунам. 

Аз даст додани инсонҳое чун Маҳтоб хеле сахт аст. Ҳисс кардам, ки дарди ишқ оқибат ӯро аз пой зад ва дардашро бо худ ба худ бурд.

Рафтани Маҳтоб ва қиссаи шӯрангези ишқи ӯ дарсест барои ҳама. Бахусус, мардон бояд донанд, ки занон дар муҳаббат хеле ҳассосанд. Ишқи зан пояндатар аз ишқи мард аст. Занонро гиромӣ доред, мардон.

Давлатмоҳ, Душанбе

Зан метавонад президент бошад

Оре, метавонад. Шояд дар Тоҷикистон натавонад, чун яқинан овоз намегирад. Вале дар мамолики демократӣ метавонад. Кам нестанд ин гуна мисолҳо. Аммо чаро дар Тоҷикистон наметавонад? Дар кишвари мо системаи падарсолорӣ салтанат дорад ва мардон аз занон дар қудрат муқаддамтаранд. Он се-чор зане, ки дар вазоратҳову корхонаҳо дар садри роҳбарӣ мебинем, нишони он нест, ки онҳо метавонанд роҳбари хуб бошанд.

Мисли замони Шӯравӣ шудаст. Котиби дуюми ҳизби коммунист аз марказ сар карда, то навоҳии дурдаст, ғайритоҷик буд. Вазифаҳои аслӣ ба зиммаи ӯ вогузор шуда буданд.

Дар мо ҳам дар пешбарии занон ҳамон анъана риоя мешавад. Вале каме дигар. Масалан, зан муовин аст, аммо наметавонад мисли котибони дуюми ҳизби коммунисти замони Шӯравӣ ақалан ҳамвазни раис бошад. Бисёрии онҳо кадрҳои хуб ҳам нестанд. Албатта, ин гуна даъво чандон дуруст нест. Вале ман зиёда аз 10 роҳбарзанро мешиносам, ки он малакаву таҷрибаро надоранд, ки шоистаи ин гуна вазифа бошанд. Аммо аз набудан буданашон беҳ аст.

Ва ҳоло, ки мухолифон Ойниҳол Бобоназарро пешниҳод кардаанд, гумон мекунам ҳарчанд президент намешавад, вале як андоза эҳтироми зан ва боварӣ ба вай аст. Интихоб шавад чӣ хубе, нашавад ҳам чизеро бой намедиҳад. Бигзор иштирок кунад. Отунбоева ҳам шуда натавонад, ақалан мегӯем, ки зани боҷуръате дорем, ки худро на камтар аз Эмомалӣ Раҳмон медонад.

Нигина Орзумуродова, унвонҷӯ